BA?N TIN NHO'M YE^U NHA.C SYDNEY N.2 Buo^?i ho.p 15/8/98 chu+o+ng tri`nh du+. tru` Pha^`n no'i chuye^.n: -Tua^'n Pha.m : DDa.o ca cu?a Pha.m Duy\. -Tua^'n Hoa`ng: mo^.t dde^` ta`i ve^` nha.c. -Lu+o+ng: nhu+~ng ddie^?m ti'ch cu+.c cu?a nha.c 'se^'n' 2. Pha^`n tri`nh ba`y nha.c pha^?m cu?a DDo^ng Ha?i vo+'i chi'nh ta'c gia?. 3.Pha^`n tri`nh ba`y ca khu'c cu?a : * Le^. Mai * Bi'ch Thu?y * Kha?i ---- Ghi nha^.n trong Buo^?i ho.p nga`y 20/6/98 1.Ca?m ti'nh trong nha.c Vie^.t - Tra^`n DDi`nh Thie^.n tri`nh ba`y Va^'n dde^` ddu+o+.c nhi`n du+o+'i go'c ddo^. nhu+~ng ye^'u to^' a?nh hu+o+?ng dde^'n ngu+(c)i nghe nha.c: - chu? quan cu?a ngu+(c)i nghe nha.c: so+? thi'ch ca' nha^n, tuo^?i ta'c, ti'nh ti`nh.;kinh nghie^.m so^'ng; vo^'n lie^'ng ve^` va(n ho'a, nghe^. thua^.t. - kha'ch quan: ky~ thua^.t, l(c)i, tie^'t ddie^.u cu?a ba?n nha.c; kha? na(ng tri`nh die^~n cu?a ca si~; su+. pho^? bie^'n nha.c pha^?m. -mo^i tru+(c)ng so^'ng va` th(c)i dda.i\. (da^~n chu+'ng qua nha.c T.C.S va` Va(n Cao) 2. Ly' Qua. Ke^u - Pha.m Quang Tua^'n vie^'t ho`a a^m va` da^~n gia?i\. * Nha^.n xe't cu?a ngu+(c)i vie^'t ho`a a^m ve^` ba`i da^n ca na`y : l(c)i va` nha.c ddu+a to+'i su+. tu+o+?ng tu+o+.ng ve^` su+. ddo^'i thoa.i giu+~a mo^.t o^ng gia` dda.o ma.o kha(n ddo^'ng a'o da`i (ma`u dden con qua.) vo+'i ca(.p thanh nie^n tre? trung de^~ da~i (nay ve^` mai o+?); ba?n nha.c ddu+o+.c vie^'t tre^n thang a^m tu+' cung (Do-Re-Fa-Sol) * Nha^.n xe't cu?a H.N Tua^'n : (se~ co' ba`i vie^'t chi tie^'t sau) -Thu+.c ra ddoa.n mo+? dda^`u (ke^u ca'i ma` qua. ke^u) chi? la` ca'ch xu+o+'ng chung cu?a nha.c da^n ca (gio^'ng nhu+ Ly' Ca^y Chanh). Nhu+ng chi'nh vi` hie^?u ba`i ca theo mo^.t tinh tha^`n kha'c ne^n ta'c gia? dda~ vie^'t ho`a a^m ra^'t ddo^.c dda'o\. Nghe ro~ ra hai gio.ng choa?ng nhau qua hai mo^ thu+'c cu+'ng va` me^`m xen ke~. Ta'c gia? la.i du`ng chuye^?n he^. nghi.ch, ddu+a ho`a a^m Ta^y phu+o+ng va`o (be` qua~ng 3) , co' cho^~ nghe thanh tha?n nhu+ nga^m tho+, ta.o mo^.t ca^'u tru'c to^'t. 3. Y' nghi~a bie^?u tu+o+.ng cu?a mo^.t so^' dda`n DDo^ng Nam A' - Hoa`ng Ngo.c Tua^'n tri`nh ba`y\. (se~ co' ba`i vie^'t sau) 4. Pha^`n tri`nh ba`y ca khu'c : co^ Thu+, Anh Kha?i\. ---- Ly' Qua. Ke^u vo+'i hoa` a^m cu?a Pha.m Quang Tua^'n Ba`i 'Ly' Qua. Ke^u' do Pha.m Quang Tua^'n vie^'t cho song ta^'u du+o+ng ca^`m dda~ chu+'ng to? mo^.t tha`nh co^ng dda'ng ke^? trong vie^.c su+? du.ng nha.c dde^` da^n ca va`o sa'ng ta'c pha^?m hie^.n dda.i\. Ta'c gia? dda~ ta.o ne^n hai ve^' ddo^'i la^.p tu+` nhu+~ng mo^ thu+'c giai ddie^.u va` tie^'t ta^'u dda(.c thu` cu?a ba`i da^n ca\. Ve^' thu+' nha^'t la` ma^'y ca^u nha.c mo+? dda^`u o+? da.ng tu+' cung D-F-G-C ('ke^u ca'i ma` qua. ke^u', va` 'nam dda'o ta('c dda'o nu+~ pho`ng'). Theo PQT, ve^' na`y tu+o+.ng tru+ng cho tha'i ddo^. cu?a the^' he^. gia`. Ve^' thu+' hai khai trie^?n da.ng ngu~ cung C-D-E-G-A ('ba(`ng nga`y thi` ma('c co+?, to^'i o+? que^n di`a\...), tu+o+.ng tru+ng cho tha'i ddo^. cu?a the^' he^. tre?. Qua pha^n ti'ch, ta co' the^? tha^'y o+? hai ve^' co' nhu+~ng dda(.c ti'nh tu+o+ng pha?n to^?ng qua't nhu+ sau: Ve^' gia`: tu+' cung; a^m vu+.c tra^`m; ho+.p a^m dda'nh chu`m da`y no^'t; giai ddie^.u nga('n va` kho^ khan; tie^'t ta^'u dde^`u dda(.n va` du+'t khoa't; cu+o+`ng ddo^. ma.nh. Ve^' tre?: ngu~ cung; a^m vu+.c cao; ho+.p a^m mo?ng; giai ddie^.u da`i ho+n va` me^`m ma.i; tie^'t ta^'u uye^?n chuye^?n; cu+o+`ng ddo^. nhe. ho+n. Tre^n co+ so+? tu+o+ng pha?n na`y, ta'c gia? dda~ thu+.c hie^.n mo^.t cuo^.c nha.c thoa.i (musical dialogue) mang ro~ ki.ch ti'nh. Ve^` phu+o+ng die^.n ca^'u tru'c, ba`i na`y co' the^? chia la`m 3 pha^`n: Pha^`n 1: gio+'i thie^.u ca'c nha.c dde^` chi'nh. Toa`n ba`i da^n ca ddu+o+.c die^~n ta^'u theo ca'ch ddo+n gia?n. Tuy nhie^n, PQT dda~ bie^'n ca?i va`i ddie^?m: ca^u 'qua. ke^u nam dda'o' ddu+o+.c bo? ddi (co' le~ dde^? tie^'t ta^'u ca'c ve^' ddu+o+.c ca^n phu+o+ng ho+n); the^m ca'c ddoa.n la^.p la.i sau mo^~i ca^u (co' le~ cu~ng cu`ng ly' do vu+`a ne^u). Pha^`n 2: khai trie^?n su+. tu+o+ng pha?n giu+~a ca'c nha.c dde^`. Ti'nh ca'ch ddo^'i la^.p giu+~a ca'c ve^' ddu+o+.c pha't trie^?n sa^u ve^` chuye^?n the^? ho+.p a^m, va` ro^.ng ve^` ta(ng tru+o+?ng giai ddie^.u\. U+u ddie^?m cu?a ta'c gia? la` o+? cho^~ ta'o ba.o du+.ng ne^n nhu+~ng ca^`u chuye^?n the^? (modulation) xa va` ra^'t mo+'i la. so vo+'i ca'ch pha't trie^?n ho+.p a^m thu+o+`ng tha^'y trong nha.c Vie^.t nu+?a the^' ky? qua; vie^.c khai tha'c nhu+~ng modulations Ta^y phu+o+ng la`m cho ba?n nha.c mang dda^.m ti'nh ddu+o+ng dda.i (contemporary), va` thoa't ra kho?i nhu+~ng khuo^n sa'o da^n to^.c ti'nh gia? ta.o nhan nha?n trong nha.c Vie^.t. Ve^` tie^'t ta^'u, ta'c gia? cu~ng a'p du.ng ra^'t to^'t nhu+~ng nhi.p cho?i va` nhi.p ngoa.i, khie^'n cho ba?n nha.c co' nhu+~ng co+ ho^.i thoa't ra kho?i ca'i khung 2/4 qua' dde^`u dda(.n va` mo^.c ma.c. Ve^` giai ddie^.u, PQT dda~ ma.nh da.n khai tha'c nhu+~ng qua~ng a^m Ta^y phu+o+ng be^n ca.nh nhu+~ng qua~ng chuye^?n he^. (metabole) ngu~ cung, khie^'n do`ng Cuo^'i pha^`n 2, ca'c ve^' ddo^'i la^.p ddu+o+.c pha't trie^?n mo.i ma(.t dde^? na^ng cao tha`nh mo^.t cao tra`o (climax). Ro^`i co' mo^.t ddoa.n nha.c nga('n cha^.m ra~i xua^'t hie^.n, vo+'i phong ca'ch nga^m ngo+.i hay ke^? le^? theo kie^?u tu+. do (ad libitum). DDoa.n na`y la^.p tu+'c mang ti'nh thi ca va`o ba?n nha.c, va` da^~n ngu+o+`i nghe tro+? ve^` vo+'i kho^ng khi' da^n gian Vie^.t Nam, sau khi dda~ ddi qua mo^.t ha`nh tri`nh thu' vi. cu?a su+. tu+o+?ng tu+o+.ng pho'ng khoa'ng ba(`ng a^m nha.c. Pha^`n 3 la` su+. ta'i la^.p ca'c nha.c thu+'c co+ ba?n cu?a y' nha.c. Ca'c nha.c dde^` la.i ddu+o+.c ta'i hie^.n va` da^~n dde^'n ke^'t thu'c. Nhi`n chung, ta'c pha^?m na`y dda~ khai tha'c ddu+o+.c mo^.t so^' nhu+~ng ca'ch the^' sa'ng ta.o mo+'i me? cho nha.c Vie^.t Nam. So vo+'i ca'c ta'c pha^?m khi' nha.c hie^.n co' trong nu+?a the^' ky? qua o+? Vie^.t Nam, ta'c pha^?m na`y co' ddu+o+.c ca'i ba.o da.n, pho'ng tu'ng ca^`n thie^'t dde^? la`m mo+'i ca'i y' nie^.m 'da^n to^.c ti'nh' vo^'n ra^'t he.p ho`i\. Chi? xin go'p y' vo+'i ta'c gia? ddo^i ddie^`u, ra(`ng ba?n nha.c na`y co`n qua' nga('n, chu+a ta.o ddu+o+.c mo^.t su+'c na(.ng my~ thua^.t co' ta^`m co+~. Ne^n dda(.t no' va`o trong mo^.t lie^n khu'c (suite), nhu+ mo^.t chu+o+ng, giu+~a i't la` 4 hoa(.c 5 chu+o+ng nu+~a\. Ve^` tie^'t ta^'u, ne^n ta.o su+. co da~n nhie^`u ho+n nu+~a (vi' du.: ddem nhi.p 5/4, 7/4 va`o) dde^? tra'nh ca?m gia'c nha.c mu'a, va` thu+.c hie^.n ki.ch ti'nh to^'t ho+n. Mo^.t ddie^`u nu+~a, ba`i na`y co`n kha' de^~ nghe; ta'c gia? nghi~ xem co' ne^n la`m cho a^m nha.c phu+'c ta.p ho+n kho^ng (?). Tho^ng thu+o+`ng, ba?n nha.c ca`ng kho' nghe, ca`ng kho' que^n. Hoa`ng Ngo.c Tua^'n